Sedert de jaren ’70 van vorige eeuw nemen holebi’s en transgenders deel aan manifestaties en bijeenkomsten die hun specifieke bezorgdheden overschrijden. Niet alleen de rechten van holebi’s en transgenders houden hen bezig. Ze maken zich ook zorgen over het milieu, vrede, werkgelegenheid en de rechten van vrouwen en allochtonen. Ze willen ook zichtbaar zijn waar mensen rond deze thema’s samenkomen en actie voeren.
In de jaren ’70 was het de actiegroep De Rooie Vlinder die naar acties voor de legalisering van abortus en tegen racisme en kernenergie trok. In de jaren ’80 en ’90 nam het Roze Aktiefront (RAF) deze taak over en mobiliseerde regelmatig ook andere holebigroepen die meestal onder de vlag van de koepelorganisatie Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit (nu: çavaria) deelnamen.
Hieronder een (beperkt) overzicht van een indrukwekkende lijst.
KERNENERGIE
OORLOG EN VREDE
Zondag 9 december 1979: Delegatie op betoging tegen kernwapens in Brussel, Spandoek gemaakt door GOC Gent. (foto archief PVDA)
Zondag 23 oktober 1983: Het RAF neemt, samen met andere holebi-organisaties, deel aan de betoging in Brussel tegen de plaatsing van kruisraketten in België. Ook de FWH roept om tot deelname. Een 70-tal holebi’s liepen mee achter het spandoek ‘Potten en Janetten tegen Raketten’.
17 maart 1985: Holebi’s vormen opnieuw een delegatie met hun spandoek ‘Potten en Janetten tegen Raketten’ op de anti-rakettenbetoging in Brussel. Dat gebeurt ook op 20 oktober 1985.
13 en 20 Januari en 10 februari 1991: het Roze Aktiefront neemt deel aan betogingen tegen de Golfoorlog. Uit de oproep: “Defensieminister Coëme rekende voor dat de oorlog in de Golf aan België een slordige 100 miljoen per maand kost. En dat terwijl de aidsorganisaties verplicht zijn om privésponsors te zoeken om hun werking verder te zetten… Men stopt dus liever geld in een oorlog die mensenlevens kapot maakt dan in preventiecampagnes die mensenlevens redt.” Het Aidsteam zal één van de betogingen deelnemen met de slogan ‘Eén kruisraket = 7.000.000 condooms’.
ANTIRACISME – ANTIFASCISME
3 december 1983: Het Roze Aktiefront stapt mee op in een betoging van het Anti-fascistisch Front (AFF) tegen politiegeweld en voor stemrecht voor gastarbeiders.
Zaterdag 31 oktober 1987: Een delegatie van het Roze Aktiefront neemt deel aan een betoging in Genk voor migrantenstemrecht. Het pamfletje dat tot deelname aan deze betoging oproept heeft als titel: “Stemrecht voor Homo’s?” Over deze slogan schreef het RAF 1991: “Even vanzelfsprekend als homo’s stemrecht hebben, zou dat ook zo moeten zijn voor migranten. Begin jaren ’80 stond het toekennen van stemrecht aan migranten nog in een regeringsverklaring. 10 jaar later nemen de grote partijen, die deze verklaring ondertekenden, meer en meer de standpunten van het Vlaams Blok over…”
27 maart 1994: Enkele honderden holebi’s uit Gent, Antwerpen, Herzele, Leuven, Hasselt, Brugge en Brussel stappen mee op in de betoging van Hand in Hand. Er waren spandoeken van het Antwerpse GOC, het Limburgs Actiecentrum Homofilie (LACH) en het Roze Aktiefront. Ook een organisatie van homo’s met een beperking stapte mee op. Er waren ook bordjes te zien met de slogan Lesbiennes en homo’s zeggen duizend maal neen aan het Vlaams Blok. Dat was de slogan van een bewustmakingscampagne die door koepelorganisatie Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit (FWH, het toenmallige çavaria) werd gevoerd. Een deel van de 100.000 betogers kreeg een flyer waarop de Roze Zaterdag van 7 mei werd aangekondigd.
24 november 1994: Holebi’s hebben een infostand op het feest voor gelijke rechten, georganiseerd door Objektief 479.917. Deze organisatie begon als een petitie die evenveel handtekeningen wilde verzamelen als er kiezers voor extreem-rechts hadden gestemd bij de vorige verkiezingen en groeide uit tot een brede beweging tegen racisme en voor gelijke rechten voor migranten. Overdag stapt het Roze Aktiefront mee op in een scholierenbetoging tegen racisme in Antwerpen. De Gentse holebi-jongerengroep Verkeerd Geparkeerd doet hetzelfde in Gent.
24 maart 1996: Holebi’s nemen deel aan de manifestatie van Objektief 479.917. “Als de volledige gelijkberechtiging er voor migranten er door zou komen, heeft de holebibeweging een antecedent om naar te verwijzen” schreef lesbiennegroep ’t Aksent op Roze. Het was een bonte, brede en pluralistische betoging met delegaties van ACV, ABVV, Wereldwinkels, Chiro, KAJ, migrantenjeugdhuizen en Christenen voor het Socialisme. Meer dan 150 organisaties (waaronder de Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit) ondertekenden het platform.
4 oktober 1998: Het Roze Aktiefront neemt deel aan de manifestatie tegen het opsluiten van asielzoekers in het gesloten centrum van Vottem (Luik).
Zondag 20 februari 2000, Brussel: Het Roze Aktiefront – onderweg versterkt door een groep Franstalige homo’s die met de roze driehoek mee opstappen – trekt met 10.000 mensen door de straten van Brussel om hun ongenoegen te uiten over de regeringsdeelname van extreem-rechts (De FPO van Jörg Haider) Een van de aanwezigen: “Holebi’s worden rechtstreeks bedreigd door extreem-rechts. Net als de joden, de communisten en de zigeuners werden de homo’s in de concentratiekampen van de nazi’s omgebracht. Maar daar hield de nachtmerrie niet op. Zowel de FPO van Jörgen Haider als het Vlaams Blok van Alexandra Colen blijven zich verzetten tegen geljke rechten voor holebi’s.”
Antwerpen, 1999: Het Roze Aktiefront neemt deel aan de protestactie aan de stadsschouwburg in Antwerpen tegen een congres dat daar door het Vlaams Blok wordt georganiseerd met spandoek: “Stop onveiligheid, Stop Vlaams Blok”.
ARBEIDERS, BEDIENDEN, JONGEREN…
Joany Oosterop (rechts op de foto aan spandoek) en Willy Proot (links) in een actie voor het behoud van ‘Het Pand’ in Gent, begin jaren ’80. Het GOC (Gespreks- en Onthaalcentrum) en De Rooie Vlinder toonden zich toen solidair. Willy Proot zou in 1980 op de toenmalige Roze Zaterdag in Brussel als eerste een solidariteitsspandoek van de syndicale beweging (‘ACOD BRT Solidair’) meedragen.
Zaterdag 13 mei 1984: Het RAF neemt deel aan de Jongerenmars voor Werk in Brussel.
9 maart 1986: Met een spandoek ‘Homojongeren eisen volwaardig inkomen’ nemen holebi’s deel aan de SOS-jongerenbetoging van het Comité mei ’86. Tegen de verlenging van de dienstplicht en de verdubbeling maar afschaffing van de wachttijd voor schoolverlaters, volwaardig werk voor iedereen, 19.000 frank uitkering voor iedereen en gelijke rechten voor jonge migranten. Het Roze Aktiefront lichtte de aanwezigheid van holebi’s toe: “Als homo’s met hun eigen spandoek meelopen is dat om uit te drukken dat zij niet altijd om louter sociaaleconomische redenen werkloos worden. Als een bedrijf sluit staan ze uiteraard mee op straat, maar ontslagen worden omwille van het feit dat je homo bent is niet zo uitzonderlijk. In het onderwijs bijvoorbeeld. Jongeren worden het beu in een maatschappij te leven die hen geen toekomst meer biedt. Als ze dan toevallig ook nog homoseksueel zijn wordt het dubbel moeilijk: wie de pech heeft dat pa en ma homoseksualiteit niet zien zitten en om die reden zelfstandig wil gaan wonen krijgt het steeds moeilijker: geen werk weinig of geen dop, lange wachttijd. Toegegeven: er zijn mogelijkheden genoeg om er nog slechter aan toe te zijn: Totnutoe komt een grote groep migrantenjongeren niet eens in aanmerking voor stempelgeld. Nochtans zijn ze hier opgegroeid en opgeleid en betalen hun ouders belastingen en sociale bijdragen.”
31 mei 1986: Het Roze Aktiefront neemt deel aan een vakbondsbetoging tegen een bezuinigingsplan van de regering Martens met een spandoek: Homo’s tegen Martens 6.
Januari 1990: Het RAF loopt mee in een betoging tegen de sluiting van de Shop, het scheepsherstellingsbedrijf in Antwerpen. In een pamflet wordt de Roze Zaterdag van 5 mei 1990 aangekondigd.
18 september 1995: De koepel van gesubsidieerde organisaties en de vakbonden organiseren en Brussel een actie aan het kabinet van Luc Martens, minister van cultuur. Hij is van plan om subsidies voor allerlei culturele activiteiten en welzijnsorganisaties terug te schroeven. Hiervan zou ook koepelorganisatie FWH het slachtoffer worden met als concreet gevolg één betaalde werkkracht minder. Leden van de FWH, het Roze Aktiefront en het lesbisch vormingscentrum Impuls waren er om de actie te ondersteunen.
14 januari 1995: Leden van het Roze Aktiefront brengen een solidariteitsbezoek aan de bezette scheepswerf Boel in Temse. Ze krijgen een rondleiding en bezoeken een van de twee onafgewerkte schepen die nog in het droogdok liggen. Ze hebben ook een brief mee voor de bezetters: “Een andere reden om vandaag hier te zijn is dat we op zoek zijn naar bondgenoten. Hiervoor zoeken we ook steun bij de syndicale organisaties. In haar statutair congres van november ’93 stemde het ABVV een actualiteitsmotie waarin men ook het verbod op discriminatie op grond van seksuele voorkeur eiste. ACV-voorzitter Theo Rombauts verklaarde zich vorig jaar solidair met onze eisen naar aanleiding van de Roze Zaterdag. Een ander mooi voorbeeld van solidariteit tussen de homobeweging en de arbeidersbeweging vonden we in Groot Brittannië. In 1985 voerde de Britse homobeweging solidariteitsacties met de strijd van de Britse mijnwerkers. Toen stapte ook een delegatie van de mijnwerkers mee op in de jaarlijkse homo- en lesbiennebetoging in London.”
December 1995: Detail uit een affiche van het ABVV waarop alle bevolkingsgroepen staan die geviseerd worden door het Vlaams Blok. Het Roze Aktiefront roept op tot deelname aan de nationale betoging van de openbare diensten op 13 december: “De meeste RAF-militanten zijn ook openlijk homo op hun werk. In een klimaat waar men gemakkelijker ontslagen wordt kan de durf om er voor uit te komen daar wel eens onder lijden… Coming-out wordt moeilijker naarmate de economische crisis scherper wordt. (…) Als de arbeidersbeweging actie voert voor werkgelegenheid dan moeten we daar als homo-organisatie, die vooral werkende homo’s organiseert, dus zeker bij zijn. Het is vanuit deze visie dat ook de (nog) studerende RAF-militanten en sympathisanten mee opstappen in de betoging. De onzekerheid over de toekomst is nog nooit zo groot geweest. Zelfs mét een diploma.”
Zondag 17 november 1996: Het Roze Aktiefront neemt deel aan een manifestatie in Antwerpen van het Comité Kim en Ken, twee van de verdwenen kinderen. Hun moeder Tinnie Mast organiseerde deze betoging als vervolg op de Witte Mars. De manifestatie klaagt de doofpotoperaties van politie en gerecht aan. Het Roze Aktiefront loopt met met de spandoek ‘Dutroux is hetero’ om het amalgaam tussen seksueel misbruik, pedofilie en homoseksualiteit aan te klagen.
Zondag 2 februari 1997: Deelname aan de Mars voor Werk, georganiseerd door de syndicale delegatie van het met sluiting bedreigde staalbedrijf Forges De Clabecq. Het werd gezien als een vervolg op de Witte Mars maar dan met de nadruk op de strijd tegen werkloosheid. Tienduizenden namen deel aan de mars in Tubize. Een Brusselse homo, wiens broer op de Forges werkte feliciteerde de militanten van het Roze Aktiefront met hun aanwezigheid: “Het is goed dat jullie onder het volk komen, de homobeweging mag geen club van functionarissen worden.” De RAF-militanten die er hun zondagnamiddag aan hadden besteed waren achteraf unaniem tevreden: als militant homo vind je steun in dergelijke manifestaties. En onze aanwezigheid was dan weer een hart onder de riem voor de honderden anonieme homo’s en lesbiennes die ook op de mars waren. Dat jaar ondertekende syndicaal afgevaardigde Roberto D’Orazio – het gezicht van de acties – het eisenplatform van de Pride. Het RAF bracht rond die tijd ook een solidariteitsbezoek aan Renault, de autofabriek in Vilvoorde waar actie werd gevoerd tegen de sluiting.
25 oktober 1998: RAF-spandoek op de Mars tegen uitsluitingen in Charleroi.
Zondag 16 maart 1997: Roze-Rood blok op Mars voor Werk in Brussel. De spandoek ‘Lesbiennes et homos dans la lutte pour l’emploie’ (Lesbiennes en homo’s in de strijd voor werk) werd regelmatig op applaus onthaald. Commentaar in de RAF-nieuwsbrief: “Naar gewoonte groeide het homogedeelte van de betoging aan naarmate we dichter het eindpunt naderden. Het zal hoogstwaarschijnlijk niet onze laatste deelname geweest zijn aan een arbeidersbetoging. De werkgelegenheidspolitiek van de regeringspartijen laat zoiets vermoeden.”
Het Roze Aktiefront van jaar tot jaar
Roze Aktiefront 